EBOLA သို႔မဟုတ္ ေခတ္သစ္ေသမင္းတမန္

Ebola virus သည္ သဘာ၀ တိရိစာၦန္မ်ား မွတဆင့္ လူ ကုိ ကူးဆက္တတ္ေသာ ဗုိင္းရပ္စ္ ပုိး ျဖစ္ျပီး ကူးစက္ခံရပါက အသက္ဆုံး႐ႈံး ႏုိင္ ေျခ မွာ ရာႏႈန္းျပည့္ ျဖစ္ပါသည္။ ကူးစက္ခံရပါက ရက္ပုိင္းအတြင္း ေသဆုံးႏႈန္းပါသည္။

Ebola virus အေၾကာင္းသိ႐ွိရန္ ႏွင့္ ထုိေရာဂါ ပုိး ကုိ ကာကြယ ္ရန္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေဖာ္ျပ လုိက္သည္။

World Health Organization ႏွင့္ အေမရိကန္ ေ၇ာဂါ ထိန္းခ်ဳပ္ ကာကြယ္ေရး ဌာန(CDC) တုိ႔ ခ် မွတ္ ထားေသာ လမ္းၫႊန္ ခ်က္ မ်ား ႏွင့္ Ebola virus လကၡာဏာ မ်ား အား ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

★ ★ လမ္းၫႊန္ခ်က္မ်ား★ ★ 

Ebola virus အတြက္ ကာကြယ္ရန္ ေဆးမ႐ွိပါ။

ေရာဂါကူးစက္ခံထားရသူ၏ ခႏၶာကုိယ္ မွ ထြက္ေသာ အရည္မ်ားႏွင့္ တုိက္႐ုိက္ထိေတြ႕မႈ ႐ွိျခင္းေၾကာင့္ (သုိ႔မဟုတ္) ေရာဂါကူးစက္ခံထားရသူ အတြက္ အသုံးျပဳထားသည့္ ေဆးထုိးအပ္မ်ား ကဲ့သုိ႔ေသာ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ထိေတြ႕မိျခင္း။

Ebola virus ေရာဂါကူးစက္ခံထားရျပီး ေရာဂါ လကၡဏာ မျပမီ အျခားသူ တစ္ဦး ထံ ေရာဂါ ကူးစက္ ျခင္း မ႐ွိပါ။

Ebola virus သည္ ခႏၶာကုိယ္ မွ ထြက္ေသာ အရည္မ်ား ျဖစ္သည့္ ခြၽဲ သလိပ္ ႏွပ္ ႏွာရည္ သုက္ တံေတြး သြားရည္၊ ေခြၽး၊ အန္ဖတ္၊ မစင္၊ ေသြး တုိ႔ မွတဆင့္ ကူးစက္ ႏုိင္ ပါ သည္။

Ebola virus ကူးစက္ခံထားရသူ အမ်ားစုမွာ Ebola virus ကူးစက္ခံထားရသည့္ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပေနေသာ လူနာမ်ား ကုိ ျပဳစုေပးသူ သုိ႔မဟုတ္ အတူေနထုိင္ သူ မ်ား ျဖစ္သည္။

ေရာဂါလကၡဏာ ျပန္ေကာင္းလာေသာ လူထံမွလည္း သု က ္ရည္ မွ တဆင့္ ျပန္ေကာင္းျပီး ရက္သတၱပါတ္ ခုႏွစ္ပါတ္ အထိ အျခားလူ တစ္ဦး ဆီသုိ႔ ကူးစက္ႏုိင္ေသးသည္။

Ebola virus ပုိး ကူးစက္ခံရျပီး ထုိေရာဂါ ျဖင့္ ေသဆုံး သူ မ်ား၏ အသုဘ အတြက္ ျပင္ဆင္ေပးစဥ္ သုိ႔မဟုတ္ ျမႇပ္ႏွံစဥ္တြင္ ေရာဂါ ပုိး ကူးစက္ ႏုိင္ပါသည္။

Ebola virus ပုိး ကူးစက္ခံထားရ ေသာ တိရိစာၦန္တုိ႔ ၏ ေသြး ႏွင့္ ခနၶာကုိယ္ အစိတ္အပုိင္းမ်ားသုိ႔ ၎တုိ႔၏ ခႏၶာကုိယ္ မွ ထြက္ေသာအရည္ မ်ား ႏွင့္ အနီးကပ္ ထိေတြ႕မိေသာ လူမ်ားကုိ ကူးစက္ ႏုိင္ပါသည္။

အသီးစား လင္းႏုိ႔ မ်ားမွာ Ebola virus လက္ခံေကာင္မ်ား ျဖစ္ပါ သည္။

★ ★ကာကြယ္ရန္★ ★

• Ebola virus ေရာဂါပုိး ကူးစက္ခံထား သူ၏ ကုိယ္ခႏၶာ မွ ထြက္ ေသာ အရည္မ်ား ကုိ တုိက္႐ုိက္ မထိေတြ႕ရ။
• Ebola virus ေရာဂါကူးစက္ခံထားရသူ အတြက္ အသုံးျပဳထားေသာ ေဆးထုိးအပ္မ်ား ပစၥည္းမ်ား မထိေစရ။
• Ebola Virus ေရာဂါ ကူးစက္ခံရျပီး ေသဆုံး သူ ၏ အ ေလာင္း ကုိ မထိေစရ။
• အသားစိမ္း စားျခင္း ကုိ ေ႐ွာင္ က်ဥ္ရမည္။
• ၀က္(သုိ႔)ေမ်ာက္ မ်ား Ebola virus ကူးစက္ေနသည္ဟု သံသယ ရွိပါက ယင္းေနရာ ကုိ ခ်က္ျခင္ း အလုံပိတ္ျပီး ကူးစက္ခံထားရ ေသာ တိရိစာၦန္ ကုိ သတ္ပစ္ရမည္။
• အေသေကာင္ကုိ ေျမ ျမႇပ္ရန္ သုိ႔မဟုတ္ မီးသၿဂိဳလ္ ရန္ ေသခ်ာစြာ လုပ္ေဆာင္ရမည္။

★ ★ ေရာဂါလကၡာဏာမ်ား ★★ 

✔ အဖ်ားတက္ျခင္း

✔ ေခါင္းကုိက္ျခင္း

✔ အဆစ္အျမစ္ ႂကြက္သား မ်ား ကိုက္ခဲ နာက်င္ျခင္း

✔ အားနည္း ျခင္း

✔ ၀မ္းေလွ်ာျခင္း

✔ ေအာ့အန္ ျခင္း

✔ ဗုိက္နာျခင္း

✔ အစာစားခ်င္စိတ္မ႐ွိျခင္း

✔ တခါတရံ ေသြးထြက္ျခင္း

✔ ခႏၶာကုိယ္အတြင္း႐ွိ ကလီစာ မ်ား ပ်က္စီး ျခင္း

Credit - Original Writer

ေနာက္ဆက္တြဲ သတင္းမ်ား

၂၀၁၄ ခုႏွစ္၏အီဗိုလာ ဗိုင္းရပ္ျမစ္ျဖားခံရာ Guinea ႏိုင္ငံမွတဆင့္ ေရာဂါေဝဒနာ ခံစားရသူမ်ား ခရီးသြား ေသာေၾကာင့္ ထိုႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးျခင္းႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ Liberia ႏွင့္ Sierra Leone တို႕အား အလွ်င္အျမန္ ကူးဆက္လွ်က္ ရွိသည္ ။
အဆိုပါ ၃ ႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၄ မတ္လ မွ စတင္ကာယေန႕အထိ လူဦးေရ ၁၂၀၀ ေက်ာ္အား ကူးစက္ေနၿပီး - ၇၀၀ နီးပါးေသဆံုးခဲ့ၿပီျဖစ္သည္ ။၄င္းသည္ ႏွစ္ ၄၀ အတြင္း အဆိုးဝါးဆံုးေသာ ဗိုင္းရပ္ကူးစက္ ေသဆံုးမႈျဖစ္ေၾကာင္း WHO မွထုတ္ျပန္ခဲ့ရသည္ ။
ေရာဂါဆိုးဝါးေသာ ေဒသမ်ားသို႕ ေဆးကုသေပးရန္ ေရာက္ရွိေနေသာ အထူးကု ေဒါက္တာတစ္ဦးအပါအဝင္ ႏိုင္ငံျခားသား လုပ္အားေပး ၂ ဦးေရဂါကူးစက္ခံရသည္ဆိုေသာအခါ ကမာၻႏိုင္ငံမ်ားၾကား အီဗိုလာ သည္ အထူး သတိထားကိုင္တြယ္ရမည့္ ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုး ကူးစက္ဗိုင္းရပ္ျဖစ္လာခဲ့သည္ ။
အဆိုပါ ၃ ႏိုင္ငံသို႕ စိုက္ပ်ဳိးေရး ၊ က်မ္မာေရ ၊ ပညာေရ တို႕အတြက္ လုပ္အားေပး ေရာက္ရွိေနေသာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ၃၀၀ ေက်ာ္ကို ယခု အခါ အေမရိကန္ က ျပန္လည္ေခၚယူေနၿပီျဖစ္သည္ ။
ယခု အေမရိက ႏိုင္ငံ ၊ လန္ဒန္ ၊ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား ၊ တရုတ္ ၊ ဖိလစ္ပိုင္ တို႕တြင္ ေရာဂါလကၡာမ်ားစတင္ေတြ႕ရွိေၾကာင္း ယေန႕သတင္းစာမ်ားတြင္ေၾကာ္ျငာအၿပီး ႏိုင္ငံတကာေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားသည္ အဆိုပါ အီဗိုလာေရာဂါအား ေစာင့္ၾကည့္ေျဖရွင္းရန္ အထူး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျဖင့္ စတင္ေနရၿပီျဖစ္သည္ ။

ေရာဂါကူးစက္တဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနၿပီလဲ

Guinea, Liberia, Sierra Leone စသည့္ အီဗိုလာ အဆိုးဆံုးကူးစက္ရာ ၃ ႏိုင္ငံတြင္ ေက်ာင္းအားလံုး ပိတ္ပစ္ရၿပီျဖစ္သည္ ။
အဆိုပါႏိုင္ငံ ၃ ခု၏ ေဒသ အခ်ဳိ႕တြင္ ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈ မရွိေတာ့ပဲ ဆိုးဝါးစြာကူးစက္ၿပီေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္ ။ ေရာဂါကူးစက္မႈသည္ ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ႏိုင္သည့္အဆင့္တြင္မရွိေတာ့ပါ ။ အေျခအေန အလြန္ဆိုးဝါးေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေယေန႕ ႏိုင္ငံတကာသတင္းဌာနမ်ားကေၾကာ္ျငာသည္ ။
အေျခအေန ေကာင္းမလာပဲ ပိုမိုးဆိုးဝါးကာ ကူးစက္သူ ၂.၅ ဆႏႈန္းျဖင့္ တိုးပြာလာေၾကာင္း ေၾကာက္မက္ဖြယ္သိရွိခဲ့ၾကရသည္ ။
Sierra Leone ႏိုင္ငံရွိ အီဗိုလာေရာဂါ အတြက္ အထူးကုသေနရေသာ ထိပ္တန္း ဆရာဝန္ တစ္ဦးသည္ယခု အီဗိုလာေရာဂါကူးစက္ခံရကာ ေသဆံုးခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္ ။
အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ကေနဒါမွ အဆိုပါ ၃ ႏိုင္ငံသို႕ ေရာဂါကုေပရန္ လုပ္အားေပး သြားေရာက္ေသာ ဆရာဝန္တစ္ဦးသည္လည္း ယခုအခါ ေရာဂါကူးစက္ခံေနရၿပီျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိေသာအခါ အီဗုိလာသည္ ကမာၻကိုျခိမ္းေျခာက္ေနေသာ ဗို္င္းရပ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ရေတာ့သည္ ။
အဆိုပါ ႏိုင္ငံ ၃ ႏိုင္ငံ၏ ေရာဂါကူးစက္ပ်ံ႕ပြားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးသည္ ယေန႕ ကမာၻအေရးျဖစ္လာခဲ့သည္ ။
Liberia ႏိုင္ငံတြင္မူ ေက်ာင္းအားလံုး အကန္႕အသတ္မရွိ ပိတ္ထားၿပီး အစိုးရဝန္ထမ္းအားလံုး ခြင့္ ရက္ ၃၀ ေပးကာ လုပ္ငန္းအားလံုး ရပ္ဆိုင္းထားရၿပီျဖစ္သည္ ။
Togo အေျခစိုက္ pan-African ေလေၾကာင္းလိုင္းျဖစ္ေသာ ASKY, ေလေၾကာင္းလိုင္းသည္ အဆိုပါ ၃ ႏိုင္ငံမွ အျခား ႏိုင္ငံ ၂၀ သို႕ ေျပးဆြဲပ်ံသန္းေနေသာေလေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး ယခု ASKY၏ ေလေၾကာင္းအားလံုး ရပ္ဆိုင္းထားရၿပီျဖစ္သည္ ။
အသက္ ၄၀ ရွိ Liberia ႏိုင္ငံသားတစ္ဦး Nigeria သုိ႕သြားေရာက္ လည္ပတ္အၿပီး ေသဆံုးခဲ့ကာ အဆိုပါေသဆံုးမႈသည္ အီဗိုလာဗိုင္းရပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳအၿပီး Nigeria ႏိုင္ငံတြင္ ယခု ေစာင့္ၾကည့္ကြပ္ကဲမႈမ်ားျပဳလုပ္ေနရၿပီျဖစ္သည္ ။
ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားသည္ ႏိုင္ငံတကာသုိ႕ေရာဂါကူးစက္ေစေသာ ေရေသာက္ျမစ္ျဖစ္လာေသာအခါ IATA သည္ ေလေၾကာင္းလိုင္မ်ားအား ထိေရာက္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္သြားရန္ ယခု စတင္ေဆာင္ရြက္ၿပီျဖစ္သည္ ။
ယေန႕မွစတင္ၿပီး ေန႕စဥ္ေရာဂါ ပ်ံႏႈံမႈကို ေစာင့္ၾကည့္ကာ ျဖစ္ပြားသည့္ ေနရာမ်ားသုိ႕ ပ်ံသန္ေသာေလေၾကာင္းမ်ားကို တားျမစ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာေလေၾကာင္းထိန္းခ်ဳပ္ေရး ေအဂ်င္စီသည္ ယေန႕ေၾကာ္ျငာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ရၿပီျဖစ္သည္ ။

======================================================

လိုုက္ေဘးရီးယားတြင္ အီဘုိလာေၾကာင့္ ဆရာ၀န္ ၆၀ ေက်ာ္ေသဆုံး၊ က်န္မာေရးဌာနမ်ားပိတ္

အေနာက္အာဖရိကႏိုင္ငံေတြက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈစနစ္ေတြေၾကာင့္ အစိုုးရေတြ ဟာ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ ထိန္းမရေအာင္ ကူးစက္ေနတာကိုု ရပ္တန္႔ဖို႔ အလူးအလဲ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
လိုုက္ေဘးရီး ယားႏိုင္ငံ ေဆး ဘက္၀န္ထမ္းေတြဟာ အလုုပ္ကို လာဖို႔ ေၾကာက္ လန႔္ေနၾကတဲ့အတြက္ က်န္းမာေရးေဆး ကုုဌာနအမ်ားအျပားကိုု ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္ ၄ ရက္ေန႔က ပိတ္လိုက္ပါတယ္။

လိုက္ေဘးရီး ယားႏိုင္ငံတြင္း ေရာဂါကူးစက္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားရင္း အီဘိုုလာ ကူးစက္လိုု႔ ဆရာ၀န္အေယာက္ ၆၀ ေက်ာ္ ေသဆံုုးခဲ့ပါတယ္။

အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မႈ ကပ္ေဘးဟာ က်န္းမာေရးစနစ္ အားနည္းမႈေၾကာင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုုင္တာထက္ ပိုပ်ံ႕ေနတယ္လိုု႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ႀကီးက အရင္အပတ္က သတိေပးခဲ့တယ္။

ဆီရီယာလီယြန္နဲ႔ လိုုက္ေဘးရီးယားႏိုင္ငံမွာ အီဘိုုလာေရာဂါ ကူးစက္ခံထားရတဲ့ ရပ္ကြက္ေတြကိုု သီးသန္႔ထားဖိုု႔ ၾသဂုတ္ ၄ ရက္ေန႔က ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ စစ္သားေတြကိုု တာ၀န္ခ် ထားရပါတယ္။

အဆိုးရြားဆံုး ကူးစက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ ၈၈၇ ေယာက္ရွိၿပီး ႏိုုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံမွာေတာ့ ကူးစက္မႈအသစ္ ၃ ခုု ထပ္ျဖစ္တယ္လို႔ အစီရင္ခံထားပါတယ္။

လိုက္ေဘးရီးယားန႔ဲဆီရီယာလီယြန္ ၂ ႏိုုင္ငံလံုုးက အီဘိုုလာေရာဂါကုု ထိပ္တန္းဆရာ၀န္ေတြလည္း လူနာအမ်ားအျပားကိုု ကုုသအၿပီး ဒီေရာဂါနဲ႔ပဲ အသက္ဆံုုးရံႈးခဲ့ပါတယ္။

ႏွစ္ႏိုုင္ငံလံုုးက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေပးေနတဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကေတာ့ လူနာေတြကိုု ကိုင္တြယ္ကုသဖိုု႔၊ သူတို႔ကိုယ္သူတိုု႔ ကာကြယ္ဖို႔၊ အစိုးရေတြဆီက လံုေလာက္တဲ့ အေထာက္အပံ့ မရဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

အရာရွိေတြကေတာ့ အီဘိုလာပ်ံ႕ႏွံ႔မႈကိုု ထိန္းခ်ဳပ္ဖိုု႔ကိုသာမက ေဒသခံေတြရဲ႕ မယံုၾကည္မႈေတြကိုပါ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းေနရတာပါ။

အစိုးရက ဂၽြန္ဆင္ေဗလီရပ္ကြက္မွာ အီဘိုလာကူးစက္ခံေတြကိုု ေျမျမဳႇပ္ဖိုု႔ ေနရာစီစဥ္ေပးေရး ႀကိဳးစားခဲ့လိုု႔ အနားက ေဒသခံေတြ ဆႏၵျပခဲ့ပါတယ္။ တပ္ေတြကလည္း အေရးေပၚ အေျခအေန ကိုုင္တြယ္မႈကိုု ကူညီဖိုု႔ အားျဖည့္ေနရပါတယ္။

အီဘိုုလာဗိုုင္းရပ္စ္ဟာ ကူးစက္ခံရသူရဲ႕ ကိုုယ္က ထြက္တဲ့ အရည္ေတြကိုု တိုုက္ရိုုက္ထိေတြ႔မႈကေနတဆင့္ ကူးစက္ႏိုုင္ၿပီး ရွဴသြင္းတဲ့ေလ ဒါမွမဟုုတ္ ရိုုးရိုုးထိေတြ႔မႈကေန တဆင့္ မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။

ကူးစက္ခံရသူ ေသဆံုုးႏႈန္း ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတဲ့ အီဘိုလာဟာ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ကူးစက္ခံရသူ ေသဆံုုးႏႈန္း ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၀န္းက်င္မွာ ရွိေနပါတယ္။

ေရာဂါလကၡဏာေတြက ေအာ့အန္ၿပီး ၀မ္းေလ်ာ့တာနဲ႔ ကိုုယ္တြင္းကိုုယ္ျပင္ေသြးထြက္တာ ေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကူးစက္ခံရၿပီးေနာက္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေသေသခ်ာခ်ာ မခံရရင္ ၂ ရက္ကေန ၂၁ ရက္အတြင္း ေသဆံုးႏိုုင္ၿပီး ကုုသေဆးနဲ႔ ကာကြယ္ေဆးပါ မရွိေသးပါဘူး။