ျငိမ္းၿငိမ္းႏိုင္
အတဲြ (၁၁)၊ အမွတ္(၄၉)
ေက်ာင္းဆင္းေခါင္းေလာင္း ထိုးလိုက္သည္ႏွင့္ မူလတန္း အရြယ္ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေလး မ်ား ေက်ာင္းတံခါးေပါက္ဆီ ေအာ္ဟစ္ခုန္ေပါက္ၿပဳိဆင္းလာၾကသည္။ ထိုကေလးမ်ားအၾကား သနပ္ခါး ပါးကြက္ၾကားေလးႏွင့္ အျဖဴအစိမ္း၀တ္ ေက်ာင္းသူကေလးက ထူးထူးျခားျခား ရွိေန၏။
ေရွ႕နဖူးေပၚ ၀ဲက်ေနသည့္ ဆံယဥ္စေအာက္ မ်က္လံုးအစံုက ေက်ာင္းတံခါးေပါက္ဆီ လွမ္းေမွ်ာ္ ေငးၾကည့္ရင္း မလႈပ္မယွက္ တစ္လွမ္းခ်င္း ခပ္မွန္မွန္ လမ္းေလွ်ာက္ေနသည္။
ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္တစ္ခုမွ ထိုေက်ာင္းသူေလးသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၂ ရက္ (ဇန္န၀ါရီ ၂၈ ရက္) က အသိမိတ္ေဆြ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္း မဟုတ္သည့္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦး၏ လွည့္ျဖား ေခၚေဆာင္ကာ သားမယား ျပဳက်င့္ခံရေသာ ရွစ္ႏွစ္အရြယ္သာ ရွိေသးသည့္ ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသူေလး တစ္ဦး ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒုတိယအမ်ားဆံုးမႈခင္းျဖစ္သည့္ အလိုမတူဘဲ ကာမစပ္ယွက္ခံရေသာ မုဒိမ္းမႈမ်ားထဲမွ ထက္၀က္နီးပါးမွာ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးသူငယ္မ်ားျဖစ္ၿပီး အသက္ ၁၄ ႏွစ္မွ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္မွာ သားမယားျပဳက်င့္မႈ အမ်ားဆံုးခံရေသာ အုပ္စုတြင္ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္။
အၾကမ္းဖ်င္း တြက္ခ်က္မႈအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၅ နာရီတိုင္း ကေလးသူငယ္တစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ ခံေနရျခင္းျဖစ္သည္။
က်ဴးလြန္သူကို တစ္သက္တစ္ကၽြန္းဒဏ္ (ႏွစ္ ၂၀) ျဖစ္ေစ၊ ဆယ္ႏွစ္အထိေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ႏိုင္ သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ မုဒိမ္းမႈမ်ား ျမင့္တက္ေနျခင္းမွာ အေျခခံက်ေသာ ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ားကို လူထုအဖဲြ႕အစည္း အလႊာအသီးသီး ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ တပ္လွန္႔ရမည့္ အေရးႀကီးဆံုး အခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးေခါင္းေလာင္းသံပင္ ျဖစ္သည္။
“ဒီကေလးေတြကိစၥက ေတာ္ေတာ္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းေနၿပီ။ ၿပီးေတာ့ ဒါဟာ ျမန္မာ့ လူ႕ေဘာင္အဖဲြ႕အစည္း အတြက္ ဘယ္လိုမွ မေကာင္းႏိုင္တဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ လူ႔ေဘာင္အဖဲြ႕အစည္း အေနနဲ႔ကို ကန္႔ကြက္တားဆီး ပညာေပးႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ရေတာ့မယ္” ဟု ေရွ႕ေနမ်ား ကြန္ရက္ မွ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေနဦးကိုနီ ကေျပာသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း မုဒိမ္းမႈေပါင္း ၆၀၅ မႈျဖစ္ပြားခဲ့ရာတြင္ ကေလးသူငယ္ အမႈမွာ ၃၅၉ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ မုဒိမ္းမႈေပါင္း ၆၅၄ မႈတြင္ ကေလးသူငယ္ အမႈမွာ ၃၁၈ မႈပါ၀င္ခဲ့သည္။
“ေယာက်္ားတစ္ေယာက္အတြက္ ဒီလိုစိတ္ေတြေျဖေဖ်ာက္ဖို႔ အျပင္မွာ လြယ္လြယ္ကူကူေတြ ရွိရက္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ကေလးေလးေတြကို ဒီလို စမ္းသပ္ၾကရတာလဲ။ လက္တည့္စမ္းခ်င္ရတာလဲ။ ဒီလိုကိစၥေတြကို လံုး၀ လက္ခံလို႔ မရဘူး။ လက္ခံေနလို႔ မျဖစ္ဘူး” ဟု ရန္ကုန္ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္ တစ္ခုတြင္ ရပ္ရြာ အေျချပဳ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေစတနာ့ ၀န္ထမ္း အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသူ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းအျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ အျပစ္ေပး အေရးယူသည့္ အပိုင္းထက္ ႀကဳိတင္ကာကြယ္မႈကို ေဆာင္ရြက္ ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္၀ိုင္းၾကည္ က ဆိုသည္။
“ဥပေဒကေတာ့ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ေပါ့ေလ။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ အပိုင္းက အေရးႀကီးတယ္။ သမီးမိန္းကေလး မိဘေတြအတြက္ ေဟာေျပာပဲြေတြ လုပ္ၿပီး ေဟာေျပာရမယ္။ ေနာက္ၿပီး ေယာက်္ားေလးေတြ အတြက္ ကိုလည္း ဒါမ်ဳိးေတြကို ဒီလူ႔အဖဲြ႕အစည္း က လက္မခံဘူး ဆိုတာကို ပညာေပးရမယ္” ဟု ေဒၚခင္၀ိုင္းၾကည္က ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကေလးငယ္မ်ားအား အေျခခံ၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း အဆင့္မ်ားတြင္သာမက တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ပင္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပညာေပးမႈမ်ား မရွိသည့္အတြက္ မိန္းကေလးငယ္မ်ား၏ လိင္ပိုင္း ဆိုင္ရာ အသိပညာ အားနည္းမႈမ်ားကလည္း မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားအတြက္ (သို႔မဟုတ္) လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အလဲြသံုးစား လုပ္လိုသူမ်ား အတြက္ အခြင့္ေကာင္းျဖစ္ေနသည္။
“တကၠသိုလ္ေတြမွာ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ လာၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားႏွင့္ ဆရာသပ္သပ္၊ ဆရာမႏွင့္ ေက်ာင္းသူသပ္သပ္ လိင္ပညာေပး လာလုပ္တာမ်ဳိးေတာ့ ရွိပါတယ္။ ပံုမွန္ သင္ၾကားေပးတာမ်ဳိးေတာ့ မရွိဘူး” ဟု တကၠသိုလ္ ကထိက ဆရာတစ္ဦးက ဆိုသည္။
အလားတူ ပညာသင္ၾကားမႈအပိုင္းတြင္ လူ႔က်င့္၀တ္ လူ႔စည္းကမ္းပိုင္း ဆိုင္ရာ အေျခခံ သင္ၾကားေပးႏိုင္သည့္ အေျခအေန မ်ားကလည္း နည္းပါးေနသည္။ ပညာေရးဘက္တြင္ အားနည္းခ်က္ ရွိ႐ံုသာမက စာေပ၊ အႏုပညာအပိုင္း တြင္လည္း ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ေစသည့္ လူအခ်င္းခ်င္း ျမတ္ႏိုး တြယ္တာေစေသာ စာေပအႏုပညာမ်ဳိး လည္း ရွားပါး လာသည္။
“ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက ပိုက္ဆံဆင္းရဲသြားတာတင္ မဟုတ္ဘူး။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာပါ အကုန္လံုး က်ဆင္း နိမ့္က်သြားတာ။ လူ႐ိုင္းေတြ သာသာပဲ ရွိေတာ့တဲ့အတြက္ စာေပအႏုပညာနဲ႔ပဲ ဒါေတြကို ျပန္ထိန္းရပါမယ္” ဟု စာေရးဆရာ ေမာင္သာခ်ဳိက သံုးသပ္သည္။
ထို႔အျပင္ ဆင္ေျခဖံုး ရပ္ကြက္မ်ားရွိ လူေနထိုင္မႈစနစ္၊ က်ပ္ေသာင္းဂဏန္းတန္ အမ္ပီဖိုးမွစ၍ မိုဘိုင္းဖုန္းဟန္းဆက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကေန အလြယ္တကူ ကူးယူၾကည့္႐ႈႏိုင္သည့္ ညစ္ညမ္းဗီဒီယို အပိုင္းအစမ်ား ၏ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ လြယ္ကူလာျခင္း၊ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ က်င့္၀တ္ႏွင့္ အက်င့္သိကၡာေစာင့္စည္းမႈပိုင္း အားနည္းလာမႈ စသည္တို႔ကလည္း ယခုကဲ့သို႔ ကေလးသူငယ္ အမႈမ်ား ျဖစ္ပြားလာရျခင္း၏ အဓိက အေျခခံ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားျဖစ္သည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာက ကိုယ့္သမီးေလးက ကေလးေလးဆိုေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြျဖစ္မယ္ ဆိုတာေတာင္ မေတြးမိၾကဘူး။ မိဘေတြက။ ဒါေၾကာင့္ အခုခ်ိန္ကစၿပီး ႀကီးႀကီးငယ္ငယ္ ကိုယ့္သားသမီးကို ေျပာျပ ထားရေတာ့မယ္။ သိသင့္သေလာက္ေလး ပညာေပးထား ရေတာ့မယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာလည္း ပညာေပးဖို႔ လိုလာပါၿပီ” ဟု ဦးကိုနီက အႀကံျပဳစကားဆိုသည္။
ကေလးႏွစ္ေယာက္တြင္ တစ္ေယာက္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အလဲြသံုးမႈ ခံေနရသည့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက အသက္ ၂၃ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသမီးငယ္ တစ္ဦးအား အုပ္စုဖဲြ႕ မုဒိမ္းျပဳက်င့္ခံခဲ့ရၿပီး ေသဆံုးသြားခဲ့သည့္ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ အိႏိၵယ သမၼတက အဓမၼျပဳက်င့္သူ မ်ားကို ေသဒဏ္စီရင္ႏိုင္ေသာ ဥပေဒသစ္ တစ္ရပ္ ျပ႒ာန္းႏိုင္ရန္ လႊတ္ေတာ္သို႔ ေပးပို႔ခဲ့သည္။ အိႏိၵယ၏ လက္ရွိ ဥပေဒအရ က်ဴးလြန္သူကို ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္မွ ၁၀ ႏွစ္အထိသာ ခ်မွတ္ႏိုင္သည္။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လံုေလာက္သည့္ ဥပေဒမ်ားရွိၿပီးသားျဖစ္ၿပီး ဥပေဒ အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ တရား႐ံုးမ်ားရွိ တရားသူႀကီး မ်ားက မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားအား မ်ားေသာအားျဖင့္ သက္ညႇာေလ့ မရွိေၾကာင္း တရားေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းက ဆိုသည္။
“ကၽြန္မ လိုက္ဖူးတဲ့ အမႈေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတာ့ အျပစ္ေပးတာ ေထာင္ဒဏ္ ခုနစ္ႏွစ္ ၀န္းက်င္အမ်ားစု ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမႈတစ္ခုမွ ေအာက္႐ံုး(ၿမဳိ႕နယ္ တရားသူႀကီး႐ံုး) က ဘယ္ေလာက္ လိုက္လိုက္ ငါးႏွစ္ကို မေလွ်ာ့ေပမယ့္ အေပၚခ႐ိုင္႐ံုး အယူခံ၀င္ေတာ့ တစ္ႏွစ္ ျဖစ္သြားတာမ်ဳိး လည္း ရွိဖူးတယ္” ဟု မုဒိမ္းမႈမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုး လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ အထက္တန္းေရွ႕ေန ေဒၚျမတ္စုေထြး က ေျပာသည္။
အပ်ဳိစင္ဘ၀ကို တန္ဖိုးထားမႈျမင့္မားသည့္ အစဥ္အလာ ႀကီးမားေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းမွ သမီးရွင္မ်ားအဖို႔၊ မိသားစု ပတ္၀န္းက်င္ အသိုင္းအ၀ုိင္းအဖို႔ အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သမီးမိန္းကေလး တစ္ေယာက္ အဓမၼေစာ္ကားျပဳက်င့္ ခံရျခင္းက ၎တို႔အတြက္ အႀကီးမားဆံုးေသာ အိပ္မက္ဆိုးႀကီး ျဖစ္သည္။
ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသူေလး နည္းတူ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း အတြက္ လံုး၀ လက္မခံႏိုင္ေသာ ေနာက္ျဖစ္ရပ္တစ္ခု ကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္လခန္႔ ကပင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။
လမ္းပင္ မေလွ်ာက္ႏိုင္သည့္ ၁၂ ႏွစ္အရြယ္ မသန္စြမ္းကေလးငယ္ တစ္ဦးအား ေစာ္ကား ျပဳက်င့္ခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ သမီးျဖစ္သူ အတြက္ ယူက်ဳံးမရ ျဖစ္ေနသည့္ ဖခင္ဦးတင္ထြန္း(အမည္လဲြ) က ထိုခါးသီးလြန္းတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကို ယေန႔အထိ နည္းနည္းမွ် မေမ့ႏိုင္။
“ကၽြန္ေတာ့္ သမီးေလးက လမ္းေတာင္မေလွ်ာက္ႏိုင္တဲ့ မသန္စြမ္းေလးပါဗ်ာ။ သိပ္လိမၼာပါတယ္။ ခုေတာ့ သမီးေလးေရာ၊ မိသားစုပါ တစ္ရြာလံုး အရွက္တကဲြ အက်ဳိးနည္းျဖစ္ကုန္ပါၿပီ” ဟု ဦးတင္ထြန္းက မခံမရပ္ႏိုင္ စကားဆိုသည္။
သမီးျဖစ္သူက မိဘႏွစ္ပါးကို မ်က္စိေအာက္က အေပ်ာက္မခံႏိုင္ေတာ့ေလာက္ေအာင္ ေၾကာက္လန္႔မႈ ခံစားေနရျခင္းကို ဦးတင္ထြန္းရင္ထဲတြင္ မခ်ိ။
“သမီးက အိမ္မွာေနခဲ့ရမွာ ေၾကာက္တယ္ပဲ ေျပာေနတာ။ ကိုယ့္အိမ္ကုိယ့္ရြာမွာေတာင္ ကေလးထားၿပီး အလုပ္သြားလို႔ အဆင္မေျပဘူး။ သူ႔ကို မထားခဲ့ပါနဲ႔ ေၾကာက္တယ္ပဲ ေျပာေနတာ” ဟု ဆိုသည္။
ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ လူမႈဘ၀တြင္ အရိပ္မည္းႀကီးတစ္ခု၊ အမည္းစက္ႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ ထင္က်န္ ရွိေနျခင္းထက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မလံုၿခဳံမႈ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔မႈတို႔က ပို၍ ႀကီးမားသည္။
“ပတ္၀န္းက်င္ ေျပာင္းလဲလိုက္ရင္ေတာင္ မိသားစုနဲ႔ ကေလးအတြက္ အရိပ္မည္းေအာက္က လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေပမယ့္ ကေလးရဲ့ စိတ္ထဲက စိတ္ဒဏ္ရာက ေပ်ာက္ဖို႔မလြယ္ကူပါဘူး” ဟု ရပ္ရြာအေျချပဳ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေစတနာ့၀န္ထမ္း အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသူ အမ်ဳိးသမီးက သူ႔အေတြ႕အႀကံဳကို မွ်ေ၀သည္။
တကယ္ေတာ့ အဓမၼျပဳက်င့္မႈအဆင့္ထိ ေရာက္မသြားဘဲ ကေလးသူငယ္မ်ားအေပၚ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အလြဲသုံးစားမႈမ်ားစြာလည္း ရွိေနႏုိင္ေသးသည္။
ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမ၀မ္းကြဲ၊ ဦးေလး၊ အဘုိး၊ ပေထြး၊ အေဖ မက်န္အိမ္နီးခ်င္း ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အမ်ဳိးသားမ်ားက လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ စိတ္ေျပေပ်ာက္မႈအတြက္ ကေလးငယ္မ်ားကို အသုံးခ်ျခင္းမ်ားကလည္း ရွိေနသည္။
ထုိ႔ထက္လြန္သည့္ အမႈအခင္းမ်ားကလည္း ေလး၊ ငါးႏွစ္အတြင္း မၾကား၀ံ့ မနာသာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
“ခုဆုိဘယ္သူနဲ႕မွ စိတ္ခ်လုိ႔ မရဘူး။ အမႈေတြၾကားရရင္ စိတ္မခ်မ္းသာစရာခ်ည္းပဲ။ သမီးေတြကို စိတ္ပူရတာနဲ႔ စီးပြားရွာရတာနဲ႔ မိဘေတြလည္း မလြယ္ဘူး” ဟု သမီးႏွစ္ေယာက္ကို ေစာင့္ေရွာက္ေနသည့္ မိခင္တစ္ဦးက စိတ္မသက္မသာ စကားဆုိသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀န္းတြင္ ႐ံုးေရွာင္ ဂတ္ေရွာင္ၾကရင္း ရဲမွတ္တမ္းမ်ား၊ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ မွတ္တမ္းမ်ားအတြင္း ၀င္မသြားသည့္ အမႈမ်ားစြာကလည္း ရွိႏိုင္သည္။ တစ္ရွက္က ႏွစ္ရွက္ မျဖစ္ရေအာင္ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ႏွင့္ပင္ ၿပီးသြားသည့္ အမႈေတြကလည္း မည္မွ် ရွိေနမွန္းမသိႏိုင္။
ကိုယ့္ရပ္ကြက္၊ ကိုယ့္ေက်ာင္း၀န္းက်င္မွာပင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားဖို႔ စိုးရြံ႕ေနရသည့္ ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသူမေလး လို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မလံုၿခံဳမႈခံစားေနရသည့္ ကေလးငယ္ေတြ မည္မွ်ရွိေနသည္ကိုလည္း မသိႏိုင္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ အၾကမ္းဖ်င္းတြက္ခ်က္မႈအရ ၂၅ နာရီလွ်င္ ကေလးသူငယ္တစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ခံေနရျခင္းသည္ အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႕အစည္းေပါင္းစံု ပူးေပါင္းအေျဖထုတ္ရမည့္ အေရးႀကီးေသာ ျပႆနာတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
အတဲြ (၁၁)၊ အမွတ္(၄၉)
ေက်ာင္းဆင္းေခါင္းေလာင္း ထိုးလိုက္သည္ႏွင့္ မူလတန္း အရြယ္ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေလး မ်ား ေက်ာင္းတံခါးေပါက္ဆီ ေအာ္ဟစ္ခုန္ေပါက္ၿပဳိဆင္းလာၾကသည္။ ထိုကေလးမ်ားအၾကား သနပ္ခါး ပါးကြက္ၾကားေလးႏွင့္ အျဖဴအစိမ္း၀တ္ ေက်ာင္းသူကေလးက ထူးထူးျခားျခား ရွိေန၏။
ေရွ႕နဖူးေပၚ ၀ဲက်ေနသည့္ ဆံယဥ္စေအာက္ မ်က္လံုးအစံုက ေက်ာင္းတံခါးေပါက္ဆီ လွမ္းေမွ်ာ္ ေငးၾကည့္ရင္း မလႈပ္မယွက္ တစ္လွမ္းခ်င္း ခပ္မွန္မွန္ လမ္းေလွ်ာက္ေနသည္။
ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္တစ္ခုမွ ထိုေက်ာင္းသူေလးသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ၁၂ ရက္ (ဇန္န၀ါရီ ၂၈ ရက္) က အသိမိတ္ေဆြ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္း မဟုတ္သည့္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦး၏ လွည့္ျဖား ေခၚေဆာင္ကာ သားမယား ျပဳက်င့္ခံရေသာ ရွစ္ႏွစ္အရြယ္သာ ရွိေသးသည့္ ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသူေလး တစ္ဦး ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒုတိယအမ်ားဆံုးမႈခင္းျဖစ္သည့္ အလိုမတူဘဲ ကာမစပ္ယွက္ခံရေသာ မုဒိမ္းမႈမ်ားထဲမွ ထက္၀က္နီးပါးမွာ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးသူငယ္မ်ားျဖစ္ၿပီး အသက္ ၁၄ ႏွစ္မွ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္မွာ သားမယားျပဳက်င့္မႈ အမ်ားဆံုးခံရေသာ အုပ္စုတြင္ ပါ၀င္လ်က္ရွိသည္။
အၾကမ္းဖ်င္း တြက္ခ်က္မႈအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၅ နာရီတိုင္း ကေလးသူငယ္တစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ ခံေနရျခင္းျဖစ္သည္။
က်ဴးလြန္သူကို တစ္သက္တစ္ကၽြန္းဒဏ္ (ႏွစ္ ၂၀) ျဖစ္ေစ၊ ဆယ္ႏွစ္အထိေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ႏိုင္ သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ မုဒိမ္းမႈမ်ား ျမင့္တက္ေနျခင္းမွာ အေျခခံက်ေသာ ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ားကို လူထုအဖဲြ႕အစည္း အလႊာအသီးသီး ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ တပ္လွန္႔ရမည့္ အေရးႀကီးဆံုး အခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးေခါင္းေလာင္းသံပင္ ျဖစ္သည္။
“ဒီကေလးေတြကိစၥက ေတာ္ေတာ္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းေနၿပီ။ ၿပီးေတာ့ ဒါဟာ ျမန္မာ့ လူ႕ေဘာင္အဖဲြ႕အစည္း အတြက္ ဘယ္လိုမွ မေကာင္းႏိုင္တဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ လူ႔ေဘာင္အဖဲြ႕အစည္း အေနနဲ႔ကို ကန္႔ကြက္တားဆီး ပညာေပးႏိုင္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ရေတာ့မယ္” ဟု ေရွ႕ေနမ်ား ကြန္ရက္ မွ တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေနဦးကိုနီ ကေျပာသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း မုဒိမ္းမႈေပါင္း ၆၀၅ မႈျဖစ္ပြားခဲ့ရာတြင္ ကေလးသူငယ္ အမႈမွာ ၃၅၉ မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ကာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ မုဒိမ္းမႈေပါင္း ၆၅၄ မႈတြင္ ကေလးသူငယ္ အမႈမွာ ၃၁၈ မႈပါ၀င္ခဲ့သည္။
“ေယာက်္ားတစ္ေယာက္အတြက္ ဒီလိုစိတ္ေတြေျဖေဖ်ာက္ဖို႔ အျပင္မွာ လြယ္လြယ္ကူကူေတြ ရွိရက္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ကေလးေလးေတြကို ဒီလို စမ္းသပ္ၾကရတာလဲ။ လက္တည့္စမ္းခ်င္ရတာလဲ။ ဒီလိုကိစၥေတြကို လံုး၀ လက္ခံလို႔ မရဘူး။ လက္ခံေနလို႔ မျဖစ္ဘူး” ဟု ရန္ကုန္ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္ တစ္ခုတြင္ ရပ္ရြာ အေျချပဳ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေစတနာ့ ၀န္ထမ္း အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသူ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔အဖဲြ႕အစည္းအျဖစ္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ အျပစ္ေပး အေရးယူသည့္ အပိုင္းထက္ ႀကဳိတင္ကာကြယ္မႈကို ေဆာင္ရြက္ ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္၀ိုင္းၾကည္ က ဆိုသည္။
“ဥပေဒကေတာ့ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ေပါ့ေလ။ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ အပိုင္းက အေရးႀကီးတယ္။ သမီးမိန္းကေလး မိဘေတြအတြက္ ေဟာေျပာပဲြေတြ လုပ္ၿပီး ေဟာေျပာရမယ္။ ေနာက္ၿပီး ေယာက်္ားေလးေတြ အတြက္ ကိုလည္း ဒါမ်ဳိးေတြကို ဒီလူ႔အဖဲြ႕အစည္း က လက္မခံဘူး ဆိုတာကို ပညာေပးရမယ္” ဟု ေဒၚခင္၀ိုင္းၾကည္က ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကေလးငယ္မ်ားအား အေျခခံ၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း အဆင့္မ်ားတြင္သာမက တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ပင္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ပညာေပးမႈမ်ား မရွိသည့္အတြက္ မိန္းကေလးငယ္မ်ား၏ လိင္ပိုင္း ဆိုင္ရာ အသိပညာ အားနည္းမႈမ်ားကလည္း မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားအတြက္ (သို႔မဟုတ္) လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အလဲြသံုးစား လုပ္လိုသူမ်ား အတြက္ အခြင့္ေကာင္းျဖစ္ေနသည္။
“တကၠသိုလ္ေတြမွာ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ လာၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားႏွင့္ ဆရာသပ္သပ္၊ ဆရာမႏွင့္ ေက်ာင္းသူသပ္သပ္ လိင္ပညာေပး လာလုပ္တာမ်ဳိးေတာ့ ရွိပါတယ္။ ပံုမွန္ သင္ၾကားေပးတာမ်ဳိးေတာ့ မရွိဘူး” ဟု တကၠသိုလ္ ကထိက ဆရာတစ္ဦးက ဆိုသည္။
အလားတူ ပညာသင္ၾကားမႈအပိုင္းတြင္ လူ႔က်င့္၀တ္ လူ႔စည္းကမ္းပိုင္း ဆိုင္ရာ အေျခခံ သင္ၾကားေပးႏိုင္သည့္ အေျခအေန မ်ားကလည္း နည္းပါးေနသည္။ ပညာေရးဘက္တြင္ အားနည္းခ်က္ ရွိ႐ံုသာမက စာေပ၊ အႏုပညာအပိုင္း တြင္လည္း ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ေစသည့္ လူအခ်င္းခ်င္း ျမတ္ႏိုး တြယ္တာေစေသာ စာေပအႏုပညာမ်ဳိး လည္း ရွားပါး လာသည္။
“ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက ပိုက္ဆံဆင္းရဲသြားတာတင္ မဟုတ္ဘူး။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာပါ အကုန္လံုး က်ဆင္း နိမ့္က်သြားတာ။ လူ႐ိုင္းေတြ သာသာပဲ ရွိေတာ့တဲ့အတြက္ စာေပအႏုပညာနဲ႔ပဲ ဒါေတြကို ျပန္ထိန္းရပါမယ္” ဟု စာေရးဆရာ ေမာင္သာခ်ဳိက သံုးသပ္သည္။
ထို႔အျပင္ ဆင္ေျခဖံုး ရပ္ကြက္မ်ားရွိ လူေနထိုင္မႈစနစ္၊ က်ပ္ေသာင္းဂဏန္းတန္ အမ္ပီဖိုးမွစ၍ မိုဘိုင္းဖုန္းဟန္းဆက္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကေန အလြယ္တကူ ကူးယူၾကည့္႐ႈႏိုင္သည့္ ညစ္ညမ္းဗီဒီယို အပိုင္းအစမ်ား ၏ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ လြယ္ကူလာျခင္း၊ လူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ က်င့္၀တ္ႏွင့္ အက်င့္သိကၡာေစာင့္စည္းမႈပိုင္း အားနည္းလာမႈ စသည္တို႔ကလည္း ယခုကဲ့သို႔ ကေလးသူငယ္ အမႈမ်ား ျဖစ္ပြားလာရျခင္း၏ အဓိက အေျခခံ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားျဖစ္သည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာက ကိုယ့္သမီးေလးက ကေလးေလးဆိုေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြျဖစ္မယ္ ဆိုတာေတာင္ မေတြးမိၾကဘူး။ မိဘေတြက။ ဒါေၾကာင့္ အခုခ်ိန္ကစၿပီး ႀကီးႀကီးငယ္ငယ္ ကိုယ့္သားသမီးကို ေျပာျပ ထားရေတာ့မယ္။ သိသင့္သေလာက္ေလး ပညာေပးထား ရေတာ့မယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာလည္း ပညာေပးဖို႔ လိုလာပါၿပီ” ဟု ဦးကိုနီက အႀကံျပဳစကားဆိုသည္။
ကေလးႏွစ္ေယာက္တြင္ တစ္ေယာက္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အလဲြသံုးမႈ ခံေနရသည့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက အသက္ ၂၃ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ဳိးသမီးငယ္ တစ္ဦးအား အုပ္စုဖဲြ႕ မုဒိမ္းျပဳက်င့္ခံခဲ့ရၿပီး ေသဆံုးသြားခဲ့သည့္ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ အိႏိၵယ သမၼတက အဓမၼျပဳက်င့္သူ မ်ားကို ေသဒဏ္စီရင္ႏိုင္ေသာ ဥပေဒသစ္ တစ္ရပ္ ျပ႒ာန္းႏိုင္ရန္ လႊတ္ေတာ္သို႔ ေပးပို႔ခဲ့သည္။ အိႏိၵယ၏ လက္ရွိ ဥပေဒအရ က်ဴးလြန္သူကို ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္မွ ၁၀ ႏွစ္အထိသာ ခ်မွတ္ႏိုင္သည္။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လံုေလာက္သည့္ ဥပေဒမ်ားရွိၿပီးသားျဖစ္ၿပီး ဥပေဒ အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ တရား႐ံုးမ်ားရွိ တရားသူႀကီး မ်ားက မုဒိမ္းမႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားအား မ်ားေသာအားျဖင့္ သက္ညႇာေလ့ မရွိေၾကာင္း တရားေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းက ဆိုသည္။
“ကၽြန္မ လိုက္ဖူးတဲ့ အမႈေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတာ့ အျပစ္ေပးတာ ေထာင္ဒဏ္ ခုနစ္ႏွစ္ ၀န္းက်င္အမ်ားစု ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမႈတစ္ခုမွ ေအာက္႐ံုး(ၿမဳိ႕နယ္ တရားသူႀကီး႐ံုး) က ဘယ္ေလာက္ လိုက္လိုက္ ငါးႏွစ္ကို မေလွ်ာ့ေပမယ့္ အေပၚခ႐ိုင္႐ံုး အယူခံ၀င္ေတာ့ တစ္ႏွစ္ ျဖစ္သြားတာမ်ဳိး လည္း ရွိဖူးတယ္” ဟု မုဒိမ္းမႈမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုး လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ အထက္တန္းေရွ႕ေန ေဒၚျမတ္စုေထြး က ေျပာသည္။
အပ်ဳိစင္ဘ၀ကို တန္ဖိုးထားမႈျမင့္မားသည့္ အစဥ္အလာ ႀကီးမားေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းမွ သမီးရွင္မ်ားအဖို႔၊ မိသားစု ပတ္၀န္းက်င္ အသိုင္းအ၀ုိင္းအဖို႔ အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သမီးမိန္းကေလး တစ္ေယာက္ အဓမၼေစာ္ကားျပဳက်င့္ ခံရျခင္းက ၎တို႔အတြက္ အႀကီးမားဆံုးေသာ အိပ္မက္ဆိုးႀကီး ျဖစ္သည္။
ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသူေလး နည္းတူ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း အတြက္ လံုး၀ လက္မခံႏိုင္ေသာ ေနာက္ျဖစ္ရပ္တစ္ခု ကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္လခန္႔ ကပင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။
လမ္းပင္ မေလွ်ာက္ႏိုင္သည့္ ၁၂ ႏွစ္အရြယ္ မသန္စြမ္းကေလးငယ္ တစ္ဦးအား ေစာ္ကား ျပဳက်င့္ခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ သမီးျဖစ္သူ အတြက္ ယူက်ဳံးမရ ျဖစ္ေနသည့္ ဖခင္ဦးတင္ထြန္း(အမည္လဲြ) က ထိုခါးသီးလြန္းတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကို ယေန႔အထိ နည္းနည္းမွ် မေမ့ႏိုင္။
“ကၽြန္ေတာ့္ သမီးေလးက လမ္းေတာင္မေလွ်ာက္ႏိုင္တဲ့ မသန္စြမ္းေလးပါဗ်ာ။ သိပ္လိမၼာပါတယ္။ ခုေတာ့ သမီးေလးေရာ၊ မိသားစုပါ တစ္ရြာလံုး အရွက္တကဲြ အက်ဳိးနည္းျဖစ္ကုန္ပါၿပီ” ဟု ဦးတင္ထြန္းက မခံမရပ္ႏိုင္ စကားဆိုသည္။
သမီးျဖစ္သူက မိဘႏွစ္ပါးကို မ်က္စိေအာက္က အေပ်ာက္မခံႏိုင္ေတာ့ေလာက္ေအာင္ ေၾကာက္လန္႔မႈ ခံစားေနရျခင္းကို ဦးတင္ထြန္းရင္ထဲတြင္ မခ်ိ။
“သမီးက အိမ္မွာေနခဲ့ရမွာ ေၾကာက္တယ္ပဲ ေျပာေနတာ။ ကိုယ့္အိမ္ကုိယ့္ရြာမွာေတာင္ ကေလးထားၿပီး အလုပ္သြားလို႔ အဆင္မေျပဘူး။ သူ႔ကို မထားခဲ့ပါနဲ႔ ေၾကာက္တယ္ပဲ ေျပာေနတာ” ဟု ဆိုသည္။
ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ လူမႈဘ၀တြင္ အရိပ္မည္းႀကီးတစ္ခု၊ အမည္းစက္ႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ ထင္က်န္ ရွိေနျခင္းထက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မလံုၿခဳံမႈ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန္႔မႈတို႔က ပို၍ ႀကီးမားသည္။
“ပတ္၀န္းက်င္ ေျပာင္းလဲလိုက္ရင္ေတာင္ မိသားစုနဲ႔ ကေလးအတြက္ အရိပ္မည္းေအာက္က လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေပမယ့္ ကေလးရဲ့ စိတ္ထဲက စိတ္ဒဏ္ရာက ေပ်ာက္ဖို႔မလြယ္ကူပါဘူး” ဟု ရပ္ရြာအေျချပဳ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေစတနာ့၀န္ထမ္း အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနသူ အမ်ဳိးသမီးက သူ႔အေတြ႕အႀကံဳကို မွ်ေ၀သည္။
တကယ္ေတာ့ အဓမၼျပဳက်င့္မႈအဆင့္ထိ ေရာက္မသြားဘဲ ကေလးသူငယ္မ်ားအေပၚ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အလြဲသုံးစားမႈမ်ားစြာလည္း ရွိေနႏုိင္ေသးသည္။
ညီအစ္ကုိေမာင္ႏွမ၀မ္းကြဲ၊ ဦးေလး၊ အဘုိး၊ ပေထြး၊ အေဖ မက်န္အိမ္နီးခ်င္း ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အမ်ဳိးသားမ်ားက လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ စိတ္ေျပေပ်ာက္မႈအတြက္ ကေလးငယ္မ်ားကို အသုံးခ်ျခင္းမ်ားကလည္း ရွိေနသည္။
ထုိ႔ထက္လြန္သည့္ အမႈအခင္းမ်ားကလည္း ေလး၊ ငါးႏွစ္အတြင္း မၾကား၀ံ့ မနာသာ ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
“ခုဆုိဘယ္သူနဲ႕မွ စိတ္ခ်လုိ႔ မရဘူး။ အမႈေတြၾကားရရင္ စိတ္မခ်မ္းသာစရာခ်ည္းပဲ။ သမီးေတြကို စိတ္ပူရတာနဲ႔ စီးပြားရွာရတာနဲ႔ မိဘေတြလည္း မလြယ္ဘူး” ဟု သမီးႏွစ္ေယာက္ကို ေစာင့္ေရွာက္ေနသည့္ မိခင္တစ္ဦးက စိတ္မသက္မသာ စကားဆုိသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀န္းတြင္ ႐ံုးေရွာင္ ဂတ္ေရွာင္ၾကရင္း ရဲမွတ္တမ္းမ်ား၊ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ မွတ္တမ္းမ်ားအတြင္း ၀င္မသြားသည့္ အမႈမ်ားစြာကလည္း ရွိႏိုင္သည္။ တစ္ရွက္က ႏွစ္ရွက္ မျဖစ္ရေအာင္ တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ႏွင့္ပင္ ၿပီးသြားသည့္ အမႈေတြကလည္း မည္မွ် ရွိေနမွန္းမသိႏိုင္။
ကိုယ့္ရပ္ကြက္၊ ကိုယ့္ေက်ာင္း၀န္းက်င္မွာပင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပးလႊားေဆာ့ကစားဖို႔ စိုးရြံ႕ေနရသည့္ ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသူမေလး လို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မလံုၿခံဳမႈခံစားေနရသည့္ ကေလးငယ္ေတြ မည္မွ်ရွိေနသည္ကိုလည္း မသိႏိုင္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ အၾကမ္းဖ်င္းတြက္ခ်က္မႈအရ ၂၅ နာရီလွ်င္ ကေလးသူငယ္တစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ခံေနရျခင္းသည္ အစိုးရႏွင့္ ျမန္မာ့လူ႔အဖဲြ႕အစည္းေပါင္းစံု ပူးေပါင္းအေျဖထုတ္ရမည့္ အေရးႀကီးေသာ ျပႆနာတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
No comments:
Post a Comment