ဖိုင့္ဇ္ အသက္ ၄၀ ႏွင့္၊ ကေလးသတိုးသမီး အသက္ ၁၁ ႏွစ္အ႐ြယ္ ဂူလမ္တို႔ လက္ထပ္ပြဲက်င္းပစဥ္ ႐ိုက္ကူးထားသည့္ပုံျဖစ္သည္။ သူတို႔ လက္ထပ္ပြဲကို အာဖဂန္နစၥတန္ႏိုင္ငံ ဒါမာဒါေက်း႐ြာတြင္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဂူလန္က သူမကို လာေရာက္ေစ့စပ္ျခင္းခံရသည့္ အတြက္ အလြန္ဝမ္းနည္းမိေၾကာင္း၊ သူမသည္ ဆရာမျဖစ္ခ်င္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မၾကာေသးမီကမွ ပူပူေႏြးေႏြး သတင္းတစ္ပုဒ္တြင္ ယီမင္ႏိုင္ငံက အသက္ရွစ္ႏွစ္သမီးေလးသည္ သူ႔ထက္ အသက္ငါးဆႀကီးသည့္သူ တစ္ဦးႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမား ခဲ့ရၿပီး ထိုညတြင္ပင္ မအဂၤါ စုတ္ျပတ္ေပါက္ၿပဲကာ ေသြးထြက္လြန္ျခင္းျဖင့္ ဘဝနိဂုံး ခ်ဳပ္သြားခဲ့ရရွာသည္။
ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာတြင္ ယီမင္ႏိုင္ငံအတြင္း အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္မီ လက္ထပ္ေနရသူေပါင္း ႏိုင္ငံေန အမ်ဳိးသမီးထု၏ ၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ အမ်ိဳးသမီးတို႔ဘဝ လူမွန္းမသိစ အရြယ္ကတည္းက ဗိုလ္က်အႏိုင္က်င့္ ခံေနရမႈမ်ား ကမၻာတြင္ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ လက္ထပ္ ထိမ္းျမားျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ေသာ ျပႆနာေပါင္းမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။ က်န္းမာေရး႐ႈေထာင့္က ၾကည့္လွ်င္လည္း မေကာင္း၊ အ႐ြယ္ႏွင့္မလိုက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ထား ရျခင္းကလည္းမေကာင္း။ သက္တူ႐ြယ္တူ ကေလးေတြ ေက်ာင္းသြားေနခ်ိန္တြင္ ကိုယ္ဝန္ႀကီး တကားကားႏွင့္ ႐ိုးသား အျပစ္ကင္းစင္ေသာ မ်က္လုံးဝိုင္းေလး မ်ားျဖင့္ ၾကည့္ေနသည့္ သနားစရာကေလးငယ္ မ်ားကို ကိုယ္ခ်င္းစာၾကည့္ေစခ်င္သည္။ ပိုဆိုးသည္က အၾကမ္းဖက္ခံရျခင္း၊ ခြဲျခားကာ လူလိုသူလို ဆက္ဆံမႈ မခံရျခင္းမ်ား ေၾကာင့္ မိန္းကေလးတို႔ဘဝ ပိုၿပီးနစ္နာလွသည္။
လမ္းေပၚတြင္ ေျပးလႊားေဆာ့ကစား ေနရမည့္အခ်ိန္တြင္ မိဘမ်ားကိုယ္တိုင္က လက္ထပ္ရန္ အတင္းအဓမၼ တိုက္တြန္းျခင္း ခံေနရသူေပါင္း မ်ားစြာရွိသည္။ အ႐ြယ္မတိုင္ခင္ လူႀကီးဇာတ္သြင္း ခံလိုက္ရသျဖင့္ နားမလည္ႏိုင္ေသာ ေလာကတစ္ခုထဲတြင္ အိမ္ေထာင္သားေမြး ဘဝျဖင့္ နစ္မြန္းကုန္ ၾကရသည္။ သူတို႔ဘဝအာမခံခ်က္ကို မည္သူမွ်မေပးခဲ့။ အမ်ိဳးသမီးအျဖစ္ ေမြးဖြား လာရျခင္းကပင္ ကံဆိုးမိုးေမွာင္ က်ခဲ့ရသလို ျဖစ္ေနသည္။
ကြယ္လြန္သြားရွာသည့္ ၈ ႏွစ္သမီးေလးအမည္က ရာဝမ္ျဖစ္သည္။ ဟာရတ္ နယ္ရွိ ယီမင္နီၿမိဳ႕ ေျမာက္ပိုင္းမွ ျဖစ္သည္။ အသက္ ၄၀ အ႐ြယ္သတို႔သားသည္ ကေလး ငယ္ေသဆုံးမႈတြင္ တာဝန္ရွိေသာသူ ျဖစ္ေသာ္လည္း သူ႔ကို လူသတ္မႈျဖင့္ အေရးယူျခင္း မရွိသကဲ႔ သို႔ မည္သည့္ျပစ္မႈ ႏွင့္မွ်လည္း အေရးယူခဲ့ျခင္း မရွိေပ။
ထိုကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ယီမင္ႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဝန္ႀကီး ျဖစ္သူ ဟူးရီးယား မာ့ရွ္ဝါက အလြန္အမင္း ေဒါသထြက္ၿပီး "ဒီေလာက္ဆိုရင္ ေတာ္ေလာက္ၿပီထင္တယ္" ဟု စနစ္ကို ေထာက္ျပေဝဖန္သြား ခဲ့သည္။
"ယီမင္မွာ ဒါမ်ိဳးေတြျဖစ္ေနတာ ပထမဆုံးလည္း မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ႏွစ္တိုင္းလိုလို အလားတူ အျဖစ္မ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတာပဲ။ ဒီအေလ့အထႀကီး အဆုံးသတ္သင့္ၿပီ ထင္တယ္" ဟု ၄င္းက CNN သတင္းဌာန သို႔ ေျပာၾကားသြားသည္။
မာ့ရွ္ဝါက AFP သို႔ေျပာၾကားရာတြင္လည္း သူမအေနျဖင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကတည္းက ပါလီမန္သို႔ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခြင့္ကို အသက္ ၁၈ ႏွစ္အျဖစ္ ျပ႒ာန္းေပးေရး ဥပေဒၾကမ္းကို တင္ျပႏိုင္ရန္ ႀကဳိးပမ္းခဲ့ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ပုံကို ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပသည္။ ယခုျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ ရွစ္ႏွစ္သမီးေလး ေသဆုံးရသည္ဆိုမႈ ကိုလည္း အဖြဲ႕ဖြဲ႕ကာ စစ္ေဆးႏိုင္ရန္ ႀကဳိးပမ္းမည္ဟု သူမက ကတိေပးခဲ့သည္။ သူမကမူ အစိုးရအေနျဖင့္ သတင္းမထုတ္ျပန္ခင္ ကတည္းက ရာဝမ္ ေသဆုံးခဲ့ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ယီမင္ႏိုင္ငံတြင္ ခ်မ္းသာသည့္သူ မ်ားက ဆင္းရဲသည့္ကေလးမ်ားကို ေတာ္ေကာက္သလို ေျခေတာ္တင္ေနျခင္း မွာ အစဥ္အလာဓေလ့ တစ္ခုလိုျဖစ္ေနသည္။
ရာဝမ္ေသဆုံးရမႈ ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေဒသအတြင္းရွိ ရဲမ်ားက သူမ၏ဖခင္ကို ရဲစခန္းသို႔ ေခၚေဆာင္ၿပီး ဤအျဖစ္ကို မဟုတ္မမွန္ လုပ္ႀကံေျပာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဝန္ခံခိုင္းသည္။ ထို႔အျပင္ မိန္းကေလး တစ္ေယာက္ ေခၚလာၿပီး သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို တြဲကာ ဓာတ္ပုံ႐ိုက္သြားၾကေသးသည္။ ရဲေတြက ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး အစစ္အမွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ရဲသည့္ သတၱိမရွိေၾကာင္း ယီမင္ႏိုင္ငံ ကေလးသူငယ္ဆိုင္ရာ ေရွ႕ေန အာမက္အယ္လ္ကြာရပ္ရွ္ ကဆိုသည္။
"အစိုးရက ရာဝမ္သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနဆဲ ဆိုတာကို သက္ေသထူဖို႔ ႀကဳိးစားေနတယ္။ ရာဝမ္ရဲ႕ သူငယ္ခ်င္း အေပါင္းအသင္း ေတြကေတာ့ ရာဝမ္ကို တိတ္တဆိတ္ေျမၿမႇဳပ္ လိုက္ၿပီလို႔ ေျပာေနတယ္။ အစိုးရက အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ သြားၾကည့္ဖို႔ ကိုလည္း တားျမစ္ထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရာဝမ္ ဘယ္လိုျဖစ္ေနသလဲ ဆိုတာ အစိုးရကိုယ္တိုင္ ပူးေပါင္းၿပီး မေဖာ္ထုတ္ရင္ရႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး" ဟု အာမက္ကဆိုသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ယီမင္ ပါလီမန္က အမ်ိဳးသမီးမ်ားလက္ထပ္ရမည့္ အနည္းဆုံး ပ်မ္းမွ်အသက္မွာ ၁၇ ႏွစ္ျဖစ္သည္ဟု ဥပေဒၾကမ္း တင္သြင္းႏိုင္ရန္ ႀကဳိးပမ္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အစဥ္အလာကို လက္ခံထားသည့္ သေဘာထားတင္းမာေသာ ပါလီမန္အမတ္ မ်ားက ထိုသို႔ဥပေဒျဖင့္ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ျခင္းက အစၥလာမ္မစ္ ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာ ေရာက္သည္ ဟုဆိုကာ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ အစၥလာမ္မစ္ ဥပေဒတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ လက္ထပ္ရမည့္ အနိမ့္ဆုံးအသက္ကို သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိ။ သို႔ျဖစ္ရာ ထိုဥပေဒ ၾကမ္းကို မည္သူမွ် လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔ကို ဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ေရး အတြက္ လႈပ္ရွားေတာင္းဆိုေန ၾကေသာ္လည္း ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ၁၀၀ ေက်ာ္က ထိုသို႔ကန္႔သတ္ျခင္းကို အစၥလာမ္ဥပေဒႏွင့္မညီ ဟုဆိုကာ ကန္႔ကြက္ ခဲ့ၾကသည္။
ယီမင္တြင္ ထိုဥပေဒကို မျပ႒ာန္း ႏိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိလာသည့္ အက်ိဳးဆက္ ေတြကလည္း မေကာင္း။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ အသက္ရွစ္ႏွစ္ အ႐ြယ္ ႏ်ဴး႐ြတ္အလီဆိုသူ ကေလးမေလး၏ ရဲဝံ့ေျပာင္ေျမာက္ေသာ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ ကလည္း ကမၻာေက်ာ္သြားခဲ့ရသည္။ ႏ်ဴး႐ြတ္ သည္ ဆာနားတရား႐ုံးသို႔ ေရာက္လာၿပီး သူမခင္ပြန္းသည္ျဖစ္သူႏွင့္ ကြာရွင္းေပးပါ ရန္ လာေရာက္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ အမႈက ဟိုးေလးတေက်ာ္ ျဖစ္သြားခဲ့ရၿပီး လူထုေရွ႕ တြင္ အမႈကိုစစ္ေဆးခဲ့ရသည္။ ေနာက္ဆုံး ႏ်ဴး႐ြတ္ကို ကြာရွင္းခြင့္ ေပးလိုက္ျခင္းသည္ ယီမင္ႏိုင္ငံတြင္ တရားဝင္ ေအာင္ပြဲတစ္ပြဲ အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ရမည္သာ ျဖစ္သည္။
ႏ်ဴး႐ြတ္၏ အျဖစ္အပ်က္ကလည္း ဆန္းက်ယ္လွသည္။ သူမ၏ အေဖက သူမ အသက္ထက္ သုံးဆခန္႔ႀကီးသည့္ သူတစ္ဦးႏွင့္ လက္ထပ္ေပးရန္ စီစဥ္ခဲ့သည္။ လက္ထပ္ ၿပီးသည့္ညတြင္ ႏ်ဴး႐ြတ္က သူမခင္ပြန္း ေလာင္းကို ေတာင္းပန္ခဲ့သည္။ သူမသည္ သူႏွင့္ ဆက္ဆံရန္ အဆင္မေျပေသးသျဖင့္ အခ်ိန္ေစာင့္ေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့သည္ကို ထိုသတို႔သားက လက္ခံခဲ့သျဖင့္ ကံေကာင္း သည္ဟု ဆိုရမည္။
ေနာက္တစ္ေန႔နံနက္တြင္ သူမ၏ ေယာကၡမႏွင့္ ေယာင္းမျဖစ္သူတို႔ သူတို႔ အိပ္ရာကို ေရာက္လာၿပီး ေစာင္ေတြကို အတင္း ခြာၾကည့္ၾကသည္။ အိပ္ယာခင္းတြင္ ေသြးစေသြးန မေတြ႔သျဖင့္ သူမကို႐ိုက္ႏွက္ကန္ ေက်ာက္ၾကေတာ့သည္။ သူမကလည္း ျပန္ၿပီးခုခံကာ ထြက္ေျပးခဲ့သည္။
သူမအိမ္သို႔ျပန္ၿပီး ေျပးလာစဥ္ ဖခင္ ျဖစ္သူက မိသားစုဂုဏ္သိကၡာကို ခ်ိဳးေဖာက္သည္ ဆိုၿပီး ဆူပူႀကိမ္းေမာင္းမႈ ျပဳ႐ုံမက ေယာကၡမအိမ္ျပန္ၿပီး ေတာင္းပန္ရန္ကိုပါ အတင္းအက်ပ္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ မိေထြး ျဖစ္သူကလည္း ေယာက်္ားကို ေၾကာက္ရ သျဖင့္ ဝင္ၿပီး မေျပာဝံ့ေပ။ ေနာက္ဆုံး သမီးေနာက္သို႔ လိုက္လာၿပီး တကၠစီခ ပိုက္ဆံ ေပးကာ တရား႐ုံးသို႔ သြားခိုင္းခဲ့သူမွာ မိေထြးကိုယ္တိုင္ ျဖစ္သည္။
ႏ်ဴး႐ြတ္သည္ တရား႐ုံးသို႔ ဆိုက္ဆိုက္ ၿမိဳက္ၿမိဳက္ေရာက္လာၿပီး သူမကို ကြာရွင္းခြင့္ေပးပါရန္ ဦးတိုက္ ေလွ်ာက္ထားေတာ့သည္။ သူမဘက္က ထင္ရွားသည့္ ယီမင္ ေရွ႕ေနတစ္ဦးက လိုက္ပါ ေဆာင္႐ြက္ေပး ခဲ့သည္။ ထိုသတင္းကလည္း တစ္ကမၻာလုံးသို႔ ခ်က္ခ်င္း ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားသျဖင့္ မ်က္ႏွာဖုံး သတင္းမ်ား ျဖစ္သြားရကာ ႏ်ဴး႐ြတ္ကိုလည္း တစ္ကမၻာလုံးက သိသြားၾကၿပီး သတၱိခဲ မေလးအျဖစ္ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳခဲ့ၾကသည္။
ေနာက္ဆုံးေန႔ ႐ုံးေတာ္က ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ခ်မည့္ေန႔တြင္ ဆာနားတရား႐ုံးေရွ႕ရွိ လူအုပ္ႀကီးက သူမကို လက္ခုပ္တီးကာ ဂုဏ္ျပဳအားေပး ခဲ့ၾကသည္။ သူမကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အထိ ဖိတ္ေခၚ ခဲ့ၿပီး ဂုဏ္ျပဳပြဲမ်ား က်င္းပျပဳလုပ္ေပး ခဲ့သည္။
သူမက သူ႔ဖခင္အိမ္တြင္ ျပန္ေနလိုေၾကာင္း၊ ေက်ာင္း ဆက္တက္ခ်င္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ၏ ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈကို ေကာင္းစြာ ခံခဲ့ရသည့္ သူမ၏ဖခင္မွာလည္း ဦးက်ိဳးၿပီး မႏွစ္ၿမိဳ႕ေသာ္လည္း ျပန္လက္ခံလိုက္ရသည္။
ႏ်ဴး႐ြတ္က ျပည္သူအားလုံးသို႔ သူမ မွတ္စုစာအုပ္ေလးထဲတြင္ ေရးေပးခဲ့သည့္ စာမွာလည္း ကမၻာေက်ာ္သြားခဲ့ရသည္။
"ရွင္တို႔ကေလးေတြကို အ႐ြယ္မတိုင္ခင္ လက္မထပ္ေပးၾကပါနဲ႔။ သူတို႔ ပညာေရးကို ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး မလုပ္ၾကပါနဲ႔။ သူတို႔ကို ငယ္ငယ္႐ြယ္ရြယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ခ် ေပးၿပီး ကေလးဘဝကို မဖ်က္ဆီးခ်င္ၾကပါနဲ႔" ဆိုသည့္စကားေလးမွာ ယီမင္ႏိုင္ငံသားမ်ား အတြက္ သတိထားစရာ ျဖစ္သည္။
ယီမင္တြင္ ကေလးသူငယ္ ထိမ္းျမား လက္ထပ္ေပးမႈမ်ားကာ ဆက္ျဖစ္ေနဆဲပင္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ကလည္း အသက္ ၁၂ ႏွစ္ အ႐ြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦးသည္ အဘိုးအ႐ြယ္ တစ္ဦးႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့ရာတြင္ သုံးရက္အၾကာ၌ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါ စုတ္ျပတ္ ေပါက္ၿပဲ ေသြးထြက္လြန္ၿပီး အသက္ဆုံး႐ႈံးမႈ ျဖစ္ခဲ့ရ ေသးေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ေလးမ်ား ရန္ပုံေငြအဖြဲ႕က ဆိုသည္။
ယခုႏွစ္ေႏြရာသီတြင္လည္း အသက္ ၁၁ ႏွစ္အ႐ြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦးျဖစ္သူ နာဒါ အယ္လ္ အာဒဲလ္၏ ဗီဒီယိုျပကြက္ေလး တစ္ခု You Tube ေပၚတက္လာသည္။ ထို ဗီဒီယိုထဲတြင္ သူမ၏မိဘမ်ားကို ပိုက္ဆံ ရွိသူထံမွ ေငြေၾကးမ်ားကို ယူၿပီး သူမကို လက္ထပ္ေပးရန္ ႀကံေနပါသည္ဆိုသည့္ ေျပာၾကားခ်က္ မ်ားသည္ တစ္ကမၻာလုံး ပ်ံ႕သြားၿပီး သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ၾကည့္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုေနာက္ဆုံး ရာဝမ္၏ အျဖစ္ကလည္း ဥပေဒမ်ားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္တားဆီး ေပးျခင္းမျပဳလွ်င္ ယီမင္ႏိုင္ငံ၏ မၿပီးဆုံးႏိုင္ေသးေသာ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ပမာ ျဖစ္ေနဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။
Maukkha.org မွ ေဖာ္ျပပါသည္။
