ဥာဏ္ပညာအဆင့္အတန္း ၿမင့္လာေလေလ၊ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အၾကိမ္ နည္းလာေလေလ လို႔ ေလ့လာစမ္းစစ္ခ်က္တစ္ခုက ဆိုပါတယ္။
Tina Fey နဲ႔ ပညာတတ္ၾကီး James Franco တို႔ ဟာ ေဟာလိဝုဒ္မွာ အေက်ာ္ၾကားဆုံးေတြထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ျမင္တာနဲ႔ စြဲမက္ေစသလို ထူးလည္းထူးခြၽန္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစည္းအေဝးခန္းထဲမွာ အလြန္ေတာ္ၾကတဲ့ ဉာဏ္ၾကီးရွင္မ်ားဟာ အိပ္ခန္းထဲမွာေတာ့ အကူအညီ လိုတတ္ၾကပါတယ္။
Charlotte ျမိဳ႕က University of North Carolina မွလူမႈေရး ပညာရွင္ Rosemary Hopcroft ကေတာ့ "ဉာဏ္ပညာနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံတဲ့ အၾကိမ္ေရတို႔ဟာ ေျပာင္းျပန္ဆက္စပ္ေနတယ္။ ဒါဟာ နည္းနည္းေတာ့ စိတ္ပ်က္စရာပါ။" လို႔ဆိုပါတယ္။
ဒါတင္မကပဲ ပညာေရး အဆင့္အတန္း ပိုျမင့္ၾကတဲ့ လူေတြမွာ လိင္ဆက္ဆံဖက္ ပိုနည္းၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ျပဳလုပ္တဲ့ မိသားစုပြားမ်ားမႈ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ စစ္တမ္းအရ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ေကာလိပ္ဘြဲ႔ရ အမ်ိဳးသားေတြဟာ အထက္တန္းပဲ ေအာင္တဲ့ အမ်ိဳးသားေတြထက္ လိင္ဆက္ဆံဖက္ ေလးေယာက္ႏွင့္အထက္ ရွိႏိုင္ေျခ တစ္ဝက္ နည္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ Centers for Disease Control မွ က်န္းမာေရးသိပၸံပညာရွင္နဲ႔ လူထုပံုစံ ေလ့လာသူ Anjani Chandra ကေတာ့ အနည္းဆုံးေတာ့ သူတို႔ ဝန္ခံခဲ့တဲ့ႏႈန္းက တစ္ဝက္နည္းပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါဘာေၾကာင့္ မ်ားပါလဲ။
"အေၾကာင္းရင္းကို ေသခ်ာသိေအာင္လုပ္ဖို႔ ခက္ပါတယ္" လို႔ Chandra ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္တို႔ရဲ့ လိင္မႈအက်င့္ေတြကေန သဲလြန္စ ရႏိုင္ပါတယ္။ University of North Carolina ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးေက်ာင္းမွ ပါေမာကၡ Carolyn Halpern ကေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ လူပ်ိဳ/ အပ်ိဳေတြဟာ ဉာဏ္ပညာျမင့္တဲ့ အုပ္စုထဲမွာ အမ်ားဆုံး ပါဝင္ေနတာကို ေလ့လာေတြ႔ရွိထားပါတယ္။
သူမအထင္ကေတာ့ ထူးခြၽန္တဲ့ ကေလးေတြဟာ ေနာင္ျဖစ္လာမယ့္ အက်ိဳးဆက္ေတြကို ေတြးမိၾကျပီး လိင္ဆက္ဆံဖို႔ ဆိုင္းငံ့ထားၾကတာ ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ ေတာ္တဲ့ ကေလးေတြဟာ သိပ္ၾကီးအႏၲရာယ္မရွိတဲ့ နမ္း႐ံႈ႕ျခင္းလို အျပဳအမူမ်ိဳးကိုလည္း အလားတူဆိုင္းငံ့ထားၾကပါတယ္။
"၁၅ႏွစ္ သမီးတစ္ေယာက္က ကိုယ္ဝန္ရွိလာမွာစိုးလို႔ ေကာင္ေလးကို မနမ္းဘူး ဆိုတာကေတာ့ ေတြးၾကည့္ရင္ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရာပါ။" လို႔ေတာ့ သူမ ဝန္ခံပါတယ္။ "ဒါဟာ ေရြးခ်ယ္မႈလား၊ အခြင့္အေရး မရလို႔လား ဆိုတာကို ေမးဖို႔လိုပါတယ္" လို႔လည္း သူမက ဆိုပါတယ္။
ထက္ျမက္တဲ့ ကေလးေတြဟာ စြဲမက္ဖြယ္ မေကာင္းတဲ့ ဝိုင္းၾကဥ္ခံထားရသူေတြလို႔ေ တာ့
သူမ မဆိုလိုပါဘူး။ Halpern နဲ႔အျခား သုေတသန ပညာရွင္ေတြဟာ လိင္မႈကိစၥနဲ႔
ဉာဏ္ရည္ဆက္စပ္မႈ၊ စြဲမက္ေစႏိုင္မႈ၊ မိမိကိုယ္ကို ျပင္ျပင္ဆင္ဆင္ေနတတ္မႈ၊
ခင္မင္ဖြယ္ေကာင္းမႈ တို႔ကို ေလ့လာၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း ေလ့လာေတြ႔ရွိထားတဲ့
အခ်က္က ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဦးစားေပးမႈ အေျခအေနေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။
"ပညာေရးေနာက္ လိုက္ရတာ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ ကုန္ပါတယ္။" လို႔ Chandra ကဆိုလာ ပါတယ္။ စာကိုပဲ စိတ္ဝင္စားတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား အတြက္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ထူးခြၽန္တဲ့ လူၾကီးေတြကေရာ ဘာလို႔ ဘာမွမလုပ္ၾကတာလဲ။ သတၱဝါမ်ိဳးစိတ္ေတြ ရွင္သန္ဖို႔ မတူကြဲျပားတဲ့ မ်ိဳးပြားမႈဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာေတြ ဘယ္လိုဆင့္ပြား ျဖစ္ထြန္းလာတယ္ဆိုတာကို ေလ့လာတဲ့ ဘဝသမိုင္းေၾကာင္း သီအိုရီ (Life History Theory) က ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေျဖရွင္းခ်က္ တစ္ခုကို ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
"စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္စြမ ္း၊ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္စြမ္း၊ ဆႏၵကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းစတဲ့ အဆင့္ျမင့္လုပ္ငန္းေဆာင္တာေ တြကို
လုပ္ႏိုင္ၾကတဲ့ လူေတြမွာ ေႏွးေကြးတဲ့ ဘဝသမိုင္းေၾကာင္း ဗ်ဴဟာ
ရွိတတ္ၾကပါတယ္" လို႔ University of Arizona မွ ဆင့္ပြားေျပာင္းလဲမႈ
စိတ္ပညာရွင္ Aurelio Jose Figueredo က ဆိုျပန္ပါတယ္။
သူတို႔မွာ ၾကင္ေဖာ္အေရအတြက္နည္းျပီး လိင္မႈကိစၥ နည္းေပမယ့္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္အတြက္ ေငြ၊ ဂုဏ္စတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြ ပိုမ်ားပါတယ္။ အၾကင္နာေတြမ်ားျပီး ေပြခ်င္ၾကတဲ့ ဂု႐ုမ်ား စိတ္ပ်က္ေကာင္း စိတ္ပ်က္သြားႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အနည္းဆုံးေတာ့ ပုရိသေတြအတြက္ မေကာင္းသတင္းခ်ည္းပဲေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ "အမ်ိဳးသားေတြ လိင္ကိစၥ ပိုျဖစ္ေအာင္ ကူညီေပးတာက ေငြျဖစ္ပါတယ္။ ဉာဏ္ရည္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဉာဏ္ရည္က သူ႔ခ်ည္းဆို ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ေပမယ့္ ေငြရဖို႔ေတာ့ ကူညီေပး ပါတယ္" လို႔ Hopcroft က ဆိုပါတယ္။
ဒါ ဘာကို ဆိုလိုပါသလဲ။
"ပညာတတ္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ မလုပ္ၾကပါနဲ႔" လို႔ သူမက ရယ္ေမာျပီး ေျပာပါတယ္။
Tina Fey နဲ႔ ပညာတတ္ၾကီး James Franco တို႔ ဟာ ေဟာလိဝုဒ္မွာ အေက်ာ္ၾကားဆုံးေတြထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ျမင္တာနဲ႔ စြဲမက္ေစသလို ထူးလည္းထူးခြၽန္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစည္းအေဝးခန္းထဲမွာ အလြန္ေတာ္ၾကတဲ့ ဉာဏ္ၾကီးရွင္မ်ားဟာ အိပ္ခန္းထဲမွာေတာ့ အကူအညီ လိုတတ္ၾကပါတယ္။
Charlotte ျမိဳ႕က University of North Carolina မွလူမႈေရး ပညာရွင္ Rosemary Hopcroft ကေတာ့ "ဉာဏ္ပညာနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံတဲ့ အၾကိမ္ေရတို႔ဟာ ေျပာင္းျပန္ဆက္စပ္ေနတယ္။ ဒါဟာ နည္းနည္းေတာ့ စိတ္ပ်က္စရာပါ။" လို႔ဆိုပါတယ္။
ဒါတင္မကပဲ ပညာေရး အဆင့္အတန္း ပိုျမင့္ၾကတဲ့ လူေတြမွာ လိင္ဆက္ဆံဖက္ ပိုနည္းၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး ျပဳလုပ္တဲ့ မိသားစုပြားမ်ားမႈ ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ စစ္တမ္းအရ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္က ေကာလိပ္ဘြဲ႔ရ အမ်ိဳးသားေတြဟာ အထက္တန္းပဲ ေအာင္တဲ့ အမ်ိဳးသားေတြထက္ လိင္ဆက္ဆံဖက္ ေလးေယာက္ႏွင့္အထက္ ရွိႏိုင္ေျခ တစ္ဝက္ နည္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ Centers for Disease Control မွ က်န္းမာေရးသိပၸံပညာရွင္နဲ႔ လူထုပံုစံ ေလ့လာသူ Anjani Chandra ကေတာ့ အနည္းဆုံးေတာ့ သူတို႔ ဝန္ခံခဲ့တဲ့ႏႈန္းက တစ္ဝက္နည္းပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါဘာေၾကာင့္ မ်ားပါလဲ။
"အေၾကာင္းရင္းကို ေသခ်ာသိေအာင္လုပ္ဖို႔ ခက္ပါတယ္" လို႔ Chandra ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္တို႔ရဲ့ လိင္မႈအက်င့္ေတြကေန သဲလြန္စ ရႏိုင္ပါတယ္။ University of North Carolina ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးေက်ာင္းမွ ပါေမာကၡ Carolyn Halpern ကေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ လူပ်ိဳ/ အပ်ိဳေတြဟာ ဉာဏ္ပညာျမင့္တဲ့ အုပ္စုထဲမွာ အမ်ားဆုံး ပါဝင္ေနတာကို ေလ့လာေတြ႔ရွိထားပါတယ္။
သူမအထင္ကေတာ့ ထူးခြၽန္တဲ့ ကေလးေတြဟာ ေနာင္ျဖစ္လာမယ့္ အက်ိဳးဆက္ေတြကို ေတြးမိၾကျပီး လိင္ဆက္ဆံဖို႔ ဆိုင္းငံ့ထားၾကတာ ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ ေတာ္တဲ့ ကေလးေတြဟာ သိပ္ၾကီးအႏၲရာယ္မရွိတဲ့ နမ္း႐ံႈ႕ျခင္းလို အျပဳအမူမ်ိဳးကိုလည္း အလားတူဆိုင္းငံ့ထားၾကပါတယ္။
"၁၅ႏွစ္ သမီးတစ္ေယာက္က ကိုယ္ဝန္ရွိလာမွာစိုးလို႔ ေကာင္ေလးကို မနမ္းဘူး ဆိုတာကေတာ့ ေတြးၾကည့္ရင္ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရာပါ။" လို႔ေတာ့ သူမ ဝန္ခံပါတယ္။ "ဒါဟာ ေရြးခ်ယ္မႈလား၊ အခြင့္အေရး မရလို႔လား ဆိုတာကို ေမးဖို႔လိုပါတယ္" လို႔လည္း သူမက ဆိုပါတယ္။
ထက္ျမက္တဲ့ ကေလးေတြဟာ စြဲမက္ဖြယ္ မေကာင္းတဲ့ ဝိုင္းၾကဥ္ခံထားရသူေတြလို႔ေ
"ပညာေရးေနာက္ လိုက္ရတာ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ ကုန္ပါတယ္။" လို႔ Chandra ကဆိုလာ ပါတယ္။ စာကိုပဲ စိတ္ဝင္စားတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား အတြက္ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ထူးခြၽန္တဲ့ လူၾကီးေတြကေရာ ဘာလို႔ ဘာမွမလုပ္ၾကတာလဲ။ သတၱဝါမ်ိဳးစိတ္ေတြ ရွင္သန္ဖို႔ မတူကြဲျပားတဲ့ မ်ိဳးပြားမႈဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာေတြ ဘယ္လိုဆင့္ပြား ျဖစ္ထြန္းလာတယ္ဆိုတာကို ေလ့လာတဲ့ ဘဝသမိုင္းေၾကာင္း သီအိုရီ (Life History Theory) က ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေျဖရွင္းခ်က္ တစ္ခုကို ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
"စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္စြမ
သူတို႔မွာ ၾကင္ေဖာ္အေရအတြက္နည္းျပီး လိင္မႈကိစၥ နည္းေပမယ့္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္အတြက္ ေငြ၊ ဂုဏ္စတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြ ပိုမ်ားပါတယ္။ အၾကင္နာေတြမ်ားျပီး ေပြခ်င္ၾကတဲ့ ဂု႐ုမ်ား စိတ္ပ်က္ေကာင္း စိတ္ပ်က္သြားႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အနည္းဆုံးေတာ့ ပုရိသေတြအတြက္ မေကာင္းသတင္းခ်ည္းပဲေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ "အမ်ိဳးသားေတြ လိင္ကိစၥ ပိုျဖစ္ေအာင္ ကူညီေပးတာက ေငြျဖစ္ပါတယ္။ ဉာဏ္ရည္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဉာဏ္ရည္က သူ႔ခ်ည္းဆို ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ေပမယ့္ ေငြရဖို႔ေတာ့ ကူညီေပး ပါတယ္" လို႔ Hopcroft က ဆိုပါတယ္။
ဒါ ဘာကို ဆိုလိုပါသလဲ။
"ပညာတတ္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ မလုပ္ၾကပါနဲ႔" လို႔ သူမက ရယ္ေမာျပီး ေျပာပါတယ္။
from : General Knowledge
No comments:
Post a Comment